Dato' Hj Fadzil @ Ali bin Mohd. Noor dilahirkan hasil perkongsian hidup antara Mohd. Noor Abdul Hamid dan ibunya Hindun Hj. Abdul Rahman. Dilahirkan pada 13 Mac 1937 di Kampung Seberang Pumpung, kira-kira tiga kilometer dari bandar Alor Setar, Kedah. Beliau merupakan anak sulung daripada empat adik beradik. 

Kedua-dua ibu bapanya meninggal dunia sewaktu beliau masih kecil lagi. Latar belakang keluarga sebelah ibu bapanya adalah dari kalangan keluarga yang berpegang teguh kepada ajaran Islam. Moyang beliau iaitu Tuan Guru Haji Idris Al-Jarumi merupakan salah seorang ulama' yang disegani berasal dari Wilayah Patani, Thailand dan terkenal di Kedah. 

Pendidikan 

Sejarah awal pendidikan Dato' Hj. Fadzil Mohd. Noor bermula sekitar tahun 1946. Waktu itu beliau mengikuti pendidikan awal di Sekolah Melayu Derga, Alor Setar sehingga tahun 1949. Kemudian menyambung pelajaran di peringkat menengah di Maktab Mahmud sehingga tahun 1958 sebelum meneruskan pengajian tinggi di tempat yang sama hingga tahun 1962. 

Tahun 1963 beliau telah menyambung pelajaran ke seberang laut dengan mengikuti pengajian di Universiti Al-Azhar, Mesir dengan mendapat biasiswa kerajaan negeri Kedah. Di Universiti Al-Azhar, beliau mengambil jurusan Perundangan Islam (Syariah) dan menamatkan pengajiannya pada tahun 1967 dengan memperolehi ijazah Sarjana Muda dalam lapangan tersebut. 

Perkahwinan 

Dato' Hj Fadzil Mohd. Noor telah mendirikan rumah tangga dengan sepupunya Datin Hajjah Siti Khadijah Ibrahim pada tahun 1963. Isteri beliau merupakan bekas pelajar Sekolah Menengah Agama Farbish Bakar, Alor Setar, Kedah. Kemudian setelah berkahwin turut bersama melanjutkan pelajaran ke Al-Azhar bersama suaminya. 

Hasil perkahwinan beliau dikurniakan lapan orang anak iaitu Huda, Ammar, Aiman, Muna'izzah, Muhamad Faiz, Salwa, Ahmad Fauwaz dan Ahmad Anas. Beliau bukan sahaja berjaya sebagai ahli politik malah merupakan ketua keluarga yang mithali dalam mendidik anak-anaknya dengan penuh kasih sayang dan bertanggungjawab. 

Bakat Kepimpinan 

Sememangnya diakui bahawa beliau memiliki bakat kepimpinan yang tinggi. Bakat kepimpinan beliau mula terserlah sejak di bangku sekolah terutamanya ketika menuntut di Maktab Mahmud, di mana beliau memiliki kebolehan berpidato dan mewakili sekolah dalam pertandingan syarahan dan bahas. Keistimewaan yang ada pada beliau boleh berhujah secara spontan dan berkemahiran tinggi dalam ilmu mantiq. 

Pada tahun 1967, sewaktu di Al-Azhar, beliau pernah memegang jawatan Setiausaha dan Timbalan Presiden dalam Kesatuan Melayu Republik Arab Mesir (PMRAM). 

Perkhidmatan 

Tahun 1967 beliau pulang ke tanah air dan ditawarkan berkhidmat sebagai tenaga pengajar di Maktab Mahmud. Pada 1973 ditawarkan berkhidmat sebagai pensyarah bahagian pendidikan Islam di Universiti Teknologi Malaysia (UTM) sehingga tahun 1978. 

Semasa berkhidmat di UTM, beliau telah dipecat oleh pihak pentadbir UTM ekoran tindakan beliau bertanding dalam pilihan raya pada tahun 1977 di Kawasan Dewan Undangan Negeri (DUN) Alor Merah dan Parlimen Kuala Kedah. 

Walau bagaimanapun, pemecatan beliau oleh pihak pentadbiran UTM tidak sah di sisi undang-undang dan mahkamah telah mengarahkan pihak pentadbir UTM membayar ganti rugi. Setelah isu tersebut selesai, beliau kembali bertugas sebagai pensyarah dan beberapa bulan kemudian beliau telah meletakkan jawatan kerana menceburkan diri sepenuh masa dalam perjuangan PAS. 

Aktiviti Kemasyarakatan 

Selain aktif dalam politik, beliau juga pemimpin masyarakat yang bergiat cergas dalam kerja-kerja sosial. Beliau pernah memegang jawatan Setiausaha Pertubuhan Kebajikan Islam Malaysia (PERKIM) cawangan Negeri Kedah. 

Beliau pernah menganggotai Angkatan Belia Islam Malaysia (Abim) dan memegang jawatan Setiausaha Penerangan Pertubuhan itu tahun 1973 hingga 1974. Beliau pernah memangku jawatan Presiden Abim apabila Presiden ketika itu, Anwar Ibrahim ditahan di bawah ISA. 

Sepanjang penglibatan dalam Abim, beliau turut terlibat dalam demontrasi menentang isu kemiskinan di Baling, Kedah tahun 1974. Selain itu beliau juga merupakan Setiausaha Agung Persatuan Ulama' Malaysia (PUM) tahun 1974. 

Penglibatan dalam Politik 

Beliau melibatkan diri dalam politik khususnya dengan perjuangan PAS sejak tahun 1959 sewaktu menuntut di Maktab Mahmud. Beliau telah dilantik menjadi Yang Dipertua PAS kawasan Kuala Kedah dan Ahli Perhubungan PAS Negeri Kedah. Kemudian beliau menganggotai Exco PAS Kedah. Penonjolan daya kepimpinannya semakin cemerlang telah meyakinkan anggota parti untuk melantik beliau sebagai Naib Yang Dipertua PAS Pusat sepenuh masa tahun 1981 hingga 1983. 

Tahun 1983 beliau telah dilantik menjadi Timbalan Yang Dipertua PAS sebelum diberikan kepercayaan penuh oleh seluruh ahli PAS untuk menjadi Yang Dipertua PAS tahun 1989 sehingga sekarang dengan gelaran Presiden PAS. 

Pembabitan awal Dato' Fadzil di dalam kancah politik pilihan raya bermula tahun 1978, di mana PAS telah memberi mandat kepada beliau untuk bertanding di negeri Kedah dalam pilihan raya umum iaitu di kawasan Parlimen Kuala Kedah dan DUN Alor Merah. 

Pada tahun 1980, beliau sekali lagi bertanding dalam pilihan raya kecil di kawasan DUN Bukit Raya berikutan kematian ahli DUN kawasan tersebut. 

Tahun 1982 beliau sekali lagi bertanding di kawasan DUN Bukit Raya dan seterusnya berjaya mempertahankan kerusi di kawasan itu selama empat penggal berturut-turut sehingga Pilihan raya Umum 1995. 

Pada 1982 beliau menang dengan mengalahkan calon Barisan Nasional (BN) Haji Safirol Haji Hasim dan calon bebas Mohd. Mokhtar Abdullah dengan majoriti 346 undi, 1986 menang dengan majoriti 2,215 undi mengalahkan calon BN Ahmad Zakuan Hj. Ahmad, 1990 mengalahkan calon BN Dato' Syed Mansor Barakbah dengan majoriti 1,829 dan pada Pilihan raya Umum 1995 mengalahkan calon BN juga iaitu Fadzil Hanafi dengan majoriti 2,414. 

Dan yang terbaru ialah dalam pilihanraya umum ke-10 tahun 1999, beliau berjaya mengalahkan calon BN, Dato' Othman Abdul di Parlimen Pendang dengan majoriti 19,474. Dan di DUN Anak Bukit dengan majoriti 1,480 dengan mengalahkan calon BN. Dato' Hasbullah Hasnan Kamaruddin. Kemenangan beliau buat pertama kalinya di kawasan Parlimen telah disusuli oleh 26 lagi wakil PAS. 

Dan beliau juga telah dilantik sebagai Ketua Pembangkang Parlimen Malaysia. Manakala di DUN Kedah pula telah disusuli oleh 11 lagi wakil menjadikan wakil PAS di SUN Kedah seramai 12 orang sebelum kemenangan calon KeADILan, Saifudin Nasution Ismail di DUN Lunas dalam pilihanraya kecil akhir tahun 2000 yang lalu. Dengan kemenagan calon BA di DUN Lunas itu menjadikan wakil BA di DUN Kedah seramai 13 orang. Dan kerajaan negeri Kedah kehilangan suara 2/3 di dalam DUN Kedah. 

Jasa 

Dengan pengalaman dan jasanya yang banyak kepada rakyat, beliau telah dianugerahkan pingat Dato' Setia Diraja Kedah (DSDK), oleh Sultan Kedah pada tahun 1997, yang membawa gelaran Dato'. Hingga sekarang Dato' Hj. Fadzil Mohd. Noor masih lagi menerajui kepimpinan PAS dan diamanahkan sebagai Presiden parti. 

Catatan Kronologi 20 & 21 Jun 2002 

Hari ini adalah hari sedih buat pendokong BA serta para pejuang Islam di Malaysia serta Dunia dengan pemergian seorang mujahid Islam menemui Allah swt. 

Allahyarham Datuk Hj. Fadhil Nor telah kembali kerahmatullah untuk selamanya. Dari Seorang anak desa, Allahyarham telah berjaya menjadi pemimpin ISLAM yang digeruni di Malaysia dan rantau Asia Tenggara. Kini semuanya meninggalkan kenangan pahit dan manis sepanjang hayat beliau. Kini kita semua kehilangan seorang pemimpin perjuangan ISLAM di Alaf Baru ini tapi percayalah ada hikmah disebalik berita sedih buat kita semua.

10.30 malam - berita keadaan yang mencemaskan mengenai Allahyarham diterima. 

1.30 pagi - keadaan Allahyarham dapat distabilkan. 

7.00 pagi - berita Allahyarham sedang nazak telah diterima. 

10.30 pagi - berita sedih pemergian Allahyarham kita semua terima dari HUKM. 

11.30 pagi - jenazah Allahyarham dibawa ke bilik mayat untuk dimandikan, diwaktu inilah kita lihat ribuan rakyat telah memenuhi HUKM. 

12.30 petang - jenazah di bawa ke Surau Taman Jaya (bersebelahan HUKM) dengan diiringi dengan laungan takbir serta tahlil disepanjang jalan yang lebih 10,000 orang mengiringinya. 

12.45 petang - jenazah dilawati oleh Dymm Sultan Kedah dan telah disolat jenazah sebanyak 6 kali sebelum masuk waktu zohor. Dimana setiap kali solat jenazah lebih 3,000 orang menjadi makmumnya. 

1.45 petang - rakan-rakan bukan Islam dan muslimah dibenarkan melawat jenazah di surau taman jaya. 

2.30 petang - jenazah dibawa ke lapangan terbang TUDM subang dengan diiringi oleh ribuan kenderaan dan dimaklumkan lebih 5,000 pendokong BA telah berada di Subang. 

2.55 petang - jenazah sampai di Subang, dengan sambutan takbir, suasana sungguh pilu kerana rakyat marhaen dengan jumlah lebih 10,000 orang mengiringi jenazah Allahyarham dari HUKM ke Subang. 

3.15 petang - maklumat diterima DSAI telah dibenarkan untuk melawat Allahyarham di Subang, Usaha Nurul Izzah dan Nurul Nuha berbincang dengan Pak Lah di Subang telah berjaya untuk membawa DSAI ke Subang. Penerbangan 3.30 petang telah ditangguhkan untuk menunggu DSAI tiba dari Sungai Buluh. 

4.40 petang - memandang DSAI lewat tiba dan waktu sudah terlalu lewat, Pesawat TUDM dengan membawa lebih 100 penumpang telah berlepas tepat jam 4.40 petang dari lapangan terbang Subang ke Kepala Batas. 

6.00 petang -jenazah tiba di lapangan terbang Kepala Batas dengan disambut lebih 20,000 rakyat marhaen dan terus di bawa ke Darul Ulum di Pokok Sena, apa yang dimaklumkan lebih 100,000 orang telah menunggu di Pokok Sena. 

7.00 petang - dengan bantuan pihak polis dan kerjasama orang ramai jenazah selamat ditiba di Darul Ulum, walaupun jalan raya kesesakkan teruk lebih 20 km, kesan kesesakkan tersebut telah bermula dari Tol-tol yang menghala ke Kedah, dan orang ramai terpaksa berjalan kaki ke Darul Ulum sejauh 10 km. 

7.45 malam - selepas solat maghrib dianggarkan lebih 250,000 rakyat marhaen telah berada di Pokok Sena untuk memberikan penghormatan terakhir ke Allahyarham. 

8.30 malam - maklumat yang diterima dari jarak 3km ke Darul Ulum telah tidak boleh dimasuki oleh orang ramai lagi, keadaan amat sesak dan padat. Apa yang dimaklumkan ada penyokong BA yang berjalan kaki sejak 6.30 petang ke Darul Ulum gagal sampai kerana keadaan sesak tersebut. 

9.15 malam - jenazah Allahyarham telah diusung ala intifadha dari Darul Ulum ke tanah perkuburan dengan diiringi laugan takbir yang bergempita seluruh Pokok Sena dan sayup-sayup kedengaran sambutan takbir tersebut dari para jamaah yang tidak sampai ke Darul Ulum. 

9.30 malam - jenazah selamat dikebumikan. 

10.00 malam - upacara bacaan talkin dan tahlil selamat dilaksanakan ditanah perkuburan di hadapan Darul Ulum. 

10.30 malam - rakyat marhaen datang bertali arus untuk menziarahi kubur Allahyarham, dan dijangkakan menjelang pagi ini masih ramai yang terus menziarahi serta sedekah bacaan yassin dikubur Allahyarham. 

11.00 malam - kami keluar dari kawasan Darul Ulum dengan bantuan unit amal yang memberikan kerjasama kepada kami melalui jalan lain. 

100,000 ziarahi jenazah Presiden PAS di Darul Ulum

ALOR SETAR, 24 Jun (Hrkh) - Lebih 100,000 membanjiri kawasan Muassasah Darul Ulum Pokok Sena bagi memberi penghormatan terakhir kepada Presiden PAS Allahyarham Dato’ Haji Fadzil Mohd. Noor malam tadi.

Orang ramai yang datang dari seluruh pelusuk negara mula membanjiri Muassasah Darul Ulum pada jam 12 tengahari sebaik sahaja mendapat berita yang menyedihkan itu dan jalan yang menuju ke Muassasah dari Alor Setar mula sesak pada jam 3 petang. Selepas itu jalan duahala sejauh kira-kira 20 km itu penuh sesak dengan kenderaan yang menuju ke situ dan beribu-ribu kenderaan terkandas sehingga jam 11 malam malam. 

Menurut penduduk sekitar Pokok Sena, inilah kali pertama berlaku dalam sejarah jalanraya menuju ke pekan itu sesak.

Akibat dari kesesakan itu beberapa pimpinan PAS termasuk Mussyidul Am PAS Dato’ Tuan Guru Nik Abdul Aziz Nik Mat, Timbalan Presiden Dato’ Seri Tuan Guru Haji Abdul Hadi Awang, Naib Presiden Dato’ Mustafa Ali, Setiausaha Agung PAS Ustaz Nasaruddin Md. Isa terpaksa dibawa dengan motosikal sejauh kira-kira 6 km ke Muassasah Darul Ulum.

Sementara itu Lapangan Terbang Sultan Abdul Halim Kepala Batas kira-kira lima ribu orang telah mula menunggu ketibaan jenazah Ustaz Fadzil sejak jam 1 tengahari.

Pemimpin PAS yang menunggu ketibaan jenazah beliau di sini ialah Timbalan Presiden PAS Tuan Guru Haji Abdul Awang dan Ustaz Idris Omar yang tiba pada jam 4.30 petang dengan pesawat MAS, Pesuruhjaya PAS Kedah Ustaz Azizan Abdul Razak, Setiausaha Badan Perhubungan PAS Kedah Tuan Haji Mustafa Long, Timbalan Pesuruhjaya Dato’ Haji Mohd. Muslim Othman, Ketua Penerangan Ir. Haji Phahrolrazi Haji Zawawi dan Ahli Majlis Tertinggi KeADILan Azmin Ali.

Manakala antara pemimpin Umno yang turut berada di situ ialah Timbalan Menteri Dalam Negeri Dato’ Zainal Abidjn Zain, Menteri Besar Perlis Dato’ Seri Shahidan Kasim dan Exco Kedah Rosnah Majid. 

Jenazah Ustaz Fadzil yang tiba dengan pesawat Hercules C-130 milik Tentera Udara Diraja Malaysia tiba bersama pimpinan PAS pada jam kira-kira 5.30 dan terus dibawa ke Muassah Darul Ulum dengan ambulan milik Pusat Khidmat Wakil Rakyat PAS Kawasan Pendang.

Jenazah beliau yang diiringi kereta peronda polis telah tiba di Muassasah di bawa ke rumah beliau untuk tatapan terakhir ahli keluarga sebelum di usung ke dalam musolla yang terletak kira-kira 500 meter dari rumahnya.

Di dalam musolla tersebut, jenazahnya di tempatkan ditengah-tengah musolla untuk memberi peluang kepada ribuan ahli dan penyokong PAS menziarahi pemimpin PAS itu.

Pada jam 9.00 malam jenazah beliau telah disembahyangkan dengan diimamkan oleh Dato’ Tuan Guru Nik Abdul Aziz dan bacaan talkin disempurnakan oleh Sheikh Mohammad Abdullah 

Cacatan perjalanan: 100 ribu rakyat mengiringi perjalanan terakhir pejuang agama. 

Oleh Helme Hanafi 

Seorang sahabat memberitahu keadaan Datuk Fadzil Nor tenat di Hospital Universiti Kebangsaan Malaysia (HUKM) malam Sabtu 22 Jun lalu. Saya terasa getar pada suaranya yang seolah-olah memberitahu supaya segera ke HUKM. Tanpa lengah saya menghubungi Naib Ketua Pemuda Keadilan, Shamsul Iskandar Mohd Akin dan memaklumkan keadaan terkini Datuk Fadzil. 

Beliau ketika itu sedang menikmati makan malam di Bangsar bergegas menyemput saya dan seorang lagi sahabat di Bukit Melawati. Bertiga kami pergi ke HUKM dan sebaik tiba terserempak dengan Dr Mohd Nur Manuty yang berjalan keluar dari hospital diringgi oleh Datuk Dr Hassan Ali serta keluarga. Kami bersalaman dan bertanya khabar terkini Datuk Fadzil dan diberitahu keadaan beliau ketika itu stabil. "Tadi lepas Maghrib kuman masuk dalam darah jadi keadaan kritikal sikit tapi sekarang Alhamdulilah kembali stabil,"kata Dr Mohd Nur dan diakui oleh Dr Hassan Ali. 

Selepas berbual seketika, kami minta diri untuk masuk ke HUKM. Kemudian kami bertembung pula dengan bekas Presiden ABIM pertama, Dr Razali Nawawi yang diiringgi oleh beberapa orang keluar dari HUKM. Selepas bertanya khabar, berpelukan kami melangkah masuk mencari bilik rawatan Datuk Fadzil. Kedatangan kami disambut oleh Setiausaha Agung PAS, Ust Nasaruddin Mat Isa dan Setiausaha Politik kepada Datuk Fadzil, Dr Hatta Ramli. 

Di balkoni sebelum masuk ke bilik rawatan terdapat juga anak lelaki Datuk Fadzil yang kelihatan tenang memberitahu ayahnya telah kembali stabil selain beberapa lain kenalan rapat Presiden PAS tersebut. Kerana kedatangan saya pada malam itu bukan diatas arahan atau tugas mencari berita, jadi saya hanya berbual-bual dengan Dr Hatta dan mendengar cerita dari Ust Nasaruddin. 

Cerita perletakan jawatan Dr Mahathir yang kemudian ditarik balik menjadi bahan berlucu kami malam itu. Kami pulang ke rumah masing-masing setelah jam menunjukkan pukul 3 pagi. Pukul 10.50 pagi 23 Jun lalu, Shamsul orang pertama menelifon saya memberitahu bahawa Datuk Fadzil Nor telah kembali ke Rahmatullah. Dalam keadaan terkejut saya menghubungi seorang sahabat dan beliau menyuruh saya bersiap untuk ke HUKM. 

Dari jauh saya perhatikan perkarangan HUKM telah dipenuhi oleh orang ramai. Sebaik tiba saya lihat Ketua Pemuda PAS, Mahfuz Omar memberitahu orang ramai bahawa jenazah akan dikebumikan di Muasasah Darul Ulum, Pokok Sena, Kedah. "Sesiapa yang hendak ke Kedah boleh bertolak sekarang kerana jenazah akan diterbangkan terus ke Alor Setar,"kata Mahfuz kepada orang ramai. Pemimpin PAS, Keadilan, Umno, dan orang ramai bercampur baur. 

Di celah-celah orang ramai itu saya terpandang 'boss' saya, Pak Khalid Jaafar dan peguam muda Yusmadi Yusuf. Saya pergi bertemu beliau dan diberitahu supaya bersiap untuk menghadiri upacara perkebumian Datuk Fadzil Nor di Muasasah Darul Ulum, Kedah. Ketika kereta kami memasuki pekan Alor Setar jam menunjukkan pukul 5.40 petang. Kami sememangnya menjangkakan kesesakan lalu lintas tapi yang memeranjatkan adalah kesesakan tersebut bermula kira-kira 11 Kilometar dari Muasasah. 

Kereta bergerak perlahan dengan di kiri-kanan jalan penunggang motosikal asyik mencelah mencari ruang kosong. Selepas 3 kilometar bersesak-sesak, kami benar-benar terperangkap akhirnya setelah melihat beberapa pemimpin mula berjalan kaki, kami mengambil keputusan untuk berjalan sama. 

Ribuan orang dengan kenderaan terperangkap dan hanya penunggang motorsikal sahaja yang bergerak. Saya lihat Pak Khalid menahan seorang penunggang motorsikal, bercakap seketika dan membonceng motorsikal tersebut diikuti oleh YB Azmin Ali dan beberapa orang lagi. Ketika itu saya diberitahu jarak Muasasah Darul Ulum dengan tempat kami berjalan kira-kira 7 kilometar. 

Setelah berjalan lebih satu kilometer saya lihat bekas Yang diPertuan Persatuam Ulama Malaysia, Ust Ahmad Awang turut terperangkap dalam kereta yang dinaikinya. Ketika itu, ada sebuah motorsikal berhenti dan bertanya samada saya ingin menumpang beliau. Lelaki lewat 50 an yang masih gagah itu bercerita bahawa beliau adalah orang kampung Pokok Sena. Katanya inilah kali pertama beliau lihat orang seramai ini. 

"Ceramah besar selalu ada, tapi ini kali pertama pak cik tengok orang terlalu ramai,"katanya yang bercerita bahawa pada petang itu beliau berulang-alik berkali-kali untuk menumpangkan orang ke muasasah. "Ust Fadzil orang yang baik hati, dia jumpa kita kat mana pun angkat tangan, tak pernah sombong,"katanya dengan lohgat kedah yang pekat. 

"Ust Fadzil minta kalau dia meninggal tanam kat sini (muasasah), dulu Pokok Sena ini orang tak mai, tempat jin bertendang, tapi Ust Fadzil beli tanah berpuluh ekar, buat muasasah, buat tempat ceramah,"katanya penuh dalam remang-remang senja petang itu. "Anak pak cik mengaji kat muasasah tu, lepas nie boleh sambung pi Mesir, Al-Azhar. 

Ust Fadzil la yang suruh buat muasasah tu dulu. Kami orang kampung terhutang budi dengan Ustaz (Fadzil) kalau tak sebab dia mana ada orang Kuala Lumpur sampai kat Jabi (nama kampung), mana ada orang nak peduli dengan kami,"kata beliau yang sanggub berulang-alik dengan motorsikal 'uzur' yang menghantar orang ramai ke muasasah. 

Saya tiba di muasasah tapi tidak boleh masuk untuk melihat jenazah kerana orang terlalu ramai. Ketika itu saya terbayang betapa Datuk Fadzil Nor disayangi oleh rakyat Malaysia dan orang Kedah terutamanya. Saya lihat surau besar di muasasah dipenuhi dengan orang yang membaca Al-Quran, bertahlil dan berzikir. Puluhan ribu lagi di luar terperangkap dalam kesesakan luar biasa di Pokok Sena. 

Ketika Tuan Guru Datuk Nik Abdul Aziz berucap, beliau berkata, PAS telah kehilangan ramai pimpinan. Di seluruh Malaysia tapi inilah kali pertama dia melihat bagaimana ratusan ribu orang hadir ke majlis perkebumian seorang pemimpin PAS. "Ini membuktikan perjuangan beliau telah berjaya menyakinkan orang ramai. Orang ramai terhutang budi dengan pemimpin berjiwa besar seperti beliau,"kata Tuan Guru Nik Aziz sebelum mengimamkan jenazah Allahyarham Ust Datuk Fadzil Nor. 

Allahyarham sepanjang hayatnya adalah pejuang yang gigih, sabar, komited dan sederhana. Demi kepentingan perjuangan Datuk Fadzil Nor akan bersahabat dengan sesiapa sahaja walaupun orang itu dulu adalah lawan beliau. Sifat tidak berdendam menjadikan beliau dihormati oleh kawan dan segani oleh lawan. Semoga Rohnya ditempatkan bersama orang-orang yang beriman.

Pilot Bawa Jenazah Allahyarham Peluk Islam:

http://meoriszwan.blogspot.com/2008/06/arwahyarham-fadzil-noor-sempat.html

Seorang tokoh islam yang terkenal dengan penulisan Risale-i Nur. Satu hasil penulisan yang penting sekaligus memberikan impak yang besar kepada sesiapa sahaja yang mengkajinya. Beliau dilahirkan dalam tahun 1877 di Nurs, sebuah kawasan di Tenggara Anatolia. Kemampuan beliau dalam menelaah sungguh menakjubkan sehingga pada umur 16 tahun, beliau sudah diberikan gelaran Bediuzzaman yang bermaksud Keunggulan Zaman. Ini kerana beliau sudah mampu menewaskan ulama-ulama yang ada ketika itu dalam perbahasan-perbahasan yang diadakan. Dalam proses pembelajaran beliau, beliau telah mempelajari akan perlunya satu sistem pendidikan yang menyeluruh dibentuk di Turki menggantikan sistem pendidikan sedia ada

Pada 1900, kesedaran timbul dalam hatinya untuk memperjuangkan islam sepenuhnya kesan daripada parlimen british yang mengangkat al-Quran semasa persidangan, bersumpah menjauhkan umat islam daripada al-Quran. Beliau kemudian mengusulkannya kepada Sultan Abdul Hamid namun ia membawa kepada pemenjaraan beliau kerana penggunaan bahasa yang kasar semasa perjumpaan itu. Di mahkamah beliau sekali lagi bersikap sedemikian dan dihantar oleh para hakim ke pusat rawatan mental. Namun apa yang dikatakan oleh doktor yang menjalankan diagnosis bahwa jika Syed Nursi tidak siuman, maka tidak ada seorang pun yang siuman di dunia ini.

Namun, perjuangannya di tika awal ini menimbulkan penentangan terhadapnya dari pemerintah ketika itu. Beliau memperjuangkan kemerdekaan dan constituitonalism yang dilihatnya perlu mengikut hukum syariah islam. Dalam bulan-bulan seterusnya pada 1908, beliau memberikan ceramah umum berkenaan kemerdekaan, legality, pendidikan dan kesatuan di dalam artikel-artikel surat khabar dan juga di dalam kehidupan sehariannya. Beliau bergerak aktif di dalam pergerakan Ittihad-I Muhammedi(Kesatuan Muhammadan atau Persatuan Muslim Bersatu), yang mana tesk nya membawa kepada insiden 31 Mac 1909 di Turki. Ia menjadi alasan penangkapannya namun beliau dibebaskan kerana tiada bukti kukuh. Beliau kemudiannya mengembara ke seluruh Istanbul untuk menjelaskan perihal kepentingan konstitusi dan pembentukan semula sistem pendidikan untuk membolehkan sistem islam diterapkan dan membawa kepada pembangunan asas dan perpaduan dunia islam.

Beliau juga menerangkan idea-ideanya tentang reformasi pendidikan yang disarankan di dalam universiti yang dirancangnya. Perdebatan dan perbincangan yang beliau hadapi semasa pembentangan idea-ideanya itu dibukukan dalam dua bahagian, satu untuk para ulama yang bertajuk Munakahat(1911) dan Munazarat(1913) buat masyarakat umum.

Perjalanan beliau kemudiannya beralih ke Damsyik dimana khutbah beliau yang sangat terkenal telah disampaikan iaitu Khutbah Damsyik. Isi khutbah tersebut termasuk ramalan beliau dengan dalil bahwa islam punyai masa depan yang jelas dengan penerimaan terhadapnya yang meluas dan al-Quran diterima pakai oleh setiap insan. Selain itu beliau juga menyentuh tentang ‘ubat’ bagi penyakit hati yan hanya boleh didapati daripada al-Quran.

Cita-cita beliau untuk mendirikan Medrasatu-Zehra di Van tercapai apabila menerima biayaan daripada Istanbul untuk membinanya namun ia tidak siap kerana Perang Dunia Pertama meletus. Biayaan ini hanya diperolehinya setelah usul-usul dibuat kepada Sultan Abdul Hamid II dan kepada Sulatan Mehmed Resad. Namun usahanya yang tidka pernah padam membuahkan hasil walau cita-cita utamanya tidak tercapai.

Semasa PD1 berlaku, Bediuzzaman mengetuai pasukan tentera yang digelar ‘Tentera Bertopi Bulu’. Beliau diberi posisi Komando Regimen oleh Enver Pasya yang merupakan Ketua Komando ketika itu untuk membentuk dan mengetuai pasukannya di bahagian timur Turki. Pasukan ini digeruni oleh pihak Rusia yang mana teras pasukannya dibentuk oleh pelajar-pelajarnya yang bersemangat tinggi. Semasa peperangan sedang berjalan, beliau tidak pernah menghentikan proses pengajarannya kepada murid-muridnya. Kerana kekuatan pasukannya, mereka dijadikan pasukan tambahan semasa mempertahankan Pasinler ketika pencerobohan Rusia pada January 1916. Ketika di barisan hadapan inilah, Bediuzzaman Said Nursi menulis komentar atau tafsirannya terhadap al-Quran yang bertajuk Isharat al-’Ijaz. Pasukannya telah terlibat dalam tugas-tugas evakuasi orang awam termasuk wanita dan kanak-kanak Armenian, mengumpul artileri berat dan beberapa gerakan serbuan yang diakhir peperangan membuahkan medal peperangan atas jasa-jasanya.

Pada 1918, beliau ditahan oleh pihak Rusia setelah kejatuhan Bitlis dan diletakkan di kem tahanan perang di Kosturma di Volga. Beliau berjaya melarikan diri pada musim bunga tahun yang sama dan menuju ke Istanbul. Dalam perjalanan ke Istanbul, beliau telah melawat Switzerland kerana ingin mengetahui perihal adanya kesatuan yang dibentuk di atas satu kefahaman di kalangan rakyat Switzerland. Namun apa yang ditemuinya adalah satu kesatuan yang lemah yang tidak berasaskan aqidah yang sama, tetapi hanya satu kefahaman yang sama yang berasaskan akal fikiran. Dalam perjalanan beliau ke Istanbul, beliau melalui Laut Hitam dan Tiflis, Georgia. Setibanya beliau di Istanbul pada 20 Jun 1918, tanpa pengetahuan beliau, beliau ditugaskan untuk memantau Daru’l-Hikmeti’l-Islamiye yang merupakan sebuah institusi yang mencari penyelesaian di kalangan orang-orang berpengetahuan dalam masalah-masalah berkaitan islam dan akhlak masyarakat. Namun beliau menerima tugas tersebut kerana ia mencakupi bidang akademik semata. Ketika period tersebut, beliau menulis pelbagai buku dalam menelaskan topik-topik utama agama, menerangkan kedudukan al-Quran dalam ketamadunan ketika itu, penulisan menentang penjajahan. Antara lain usaha beliau adalah menubuhkan Hilal-i Ahdar Cemiyeti (Bulan Sabit Hijau) yang menentang dan berusaha menghentikan pengagihan alkohol dan bahan ketagihan lain.

Pada 1920, Said Nursi mengalami perubahan mental dan rohani, kesan daripada pencarian dalaman yang akhirnya membawa kepada pemikiran yang meletakkan al-Quran sebagai sumber panduan hidup yang sebenar dan bebas daripada pengaruh falsafah pemikiran manusia. Di sini bermulanya satu kisah yang penting dalam sejarah hidup Said Nursi kerana ia kemudiannya membawa kepada penulisan Risale-i Nur. Pada musim luruh 1922, Said Nursi kembali ke Ankara selepas jemputan para pemimpin di sana selepas kemenangan Perang Kemerdekaan pada penghujung September.

Pada 1 November 1922, telah berlangsungnya Perhimpunan Nasional, yang menjatuhkan kesulatanan di Turki, 3 Mac 1924, jatuhnya khalifah islam, 1925 tertutupnya kubur-kubur sufi dan arahan-arahan sufi dimansuhkan, 1 Januari 1926, Kod Sivil Swiss dipakai guna di Turki, 3 November 1928, penggunaan bahasa arab diharamkan dan bahasa latin digunakan, Januari 1932, azan bahasa arab diharamkan. Semua ini berlaku di sekitar pemerintahan Mustaffa Kemal. Ketika itu, Said Nursi menerima pelbagai tawaran untuk menjadi pegawai dalam kerajaan, mengharapkan pemikirannya akan berubah. Di dalam pemerintahan Turki punyai dominasi oleh mereka yang mahukan sekulariti dan westernization. Said Nursi mengetahui bahwa ia akan hanya membawa kepada kejatuhan dan kehancuran, maka baliau ke Van pada 17 April 1923, meninggalkan Ankara kembali. Namun sebelum baliau kembali, beliau sempat meyakinkan para politikus untuk membina universiti yang diusulkannya dan diberi peruntukan sebanyak 150,000 lira. Akan tetapi, langkah itu dilihat sebagai menghidupkan islam di dalam masyarakat dan seterusnya pembinaannya dihentikan.

Di Van, Nursi mengeluarkan diri dari arena politik dan sosial, mengasingkan diri bersama beberapa orang muridnya dan mendekatkan diri kepada Allah s.w.t. Kini bermulanya kehidupan baru Said Nursi, memasuki fasa kedua kehidupannya bagi yang memerhatikan perubahannya itu. Pada February 1925, beliau dibuang daerah ke barat Anatolia. Beliau dihantar ke Burdur, di mana pengajarannya mendapat sambutan dan sekali lagi beliau diasingkan. Kali ini ke Barla. Di sini bermulanya penulisan Risale-i Nur, February 1926. Hasil penulisannya yang pertama bertajuk Hari Kiamat dan Akhirat siap pada musim bunga 1926. Pada 1934, beliau dihantar kembali ke Isparta, kerana penulisannya yang bertambah dan berjaya menarik lebih ramai murid. Di Isparta, beliau di kawal dengan ketat, pergerakannya terbatas namun beliau terus menulis.

Penjara Eskisehir, April 1935. Said Nursi bersama 120 pelajarnya ditahan dan dipenjarakan atas tuduhan menentang pembentukan kerajaan baru dan menjadi ahli persatuan rahsia yang mampu mengganggu gugat keamanan awam. Said Nursi di tuduh juga menggunakan agama sebagai bahan berpolitik dan meyampaikan arahan dalam konteks Sufism yang ketika itu diharamkan di Turki. Pada 1936, 96 pelajarnya dibebaskan tetapi Said Nursi dan yang lainnya dipenjarakan selama 11 bulan atas tuduhan menulis penerangan lengkap berkaitan pemakaian islam sebelum pengenalan kod sivil yang baru. Setelah dibebaskan, beliau dihantar ke Pergunungan Ilgaz, selatan Laut Hitam, di kawasan Kastamonu. Di sini, Syed Nursi diletakkan di dalam balai polis selama 3 bulan sebelum dipindahkan ke sebuah rumah yang berhadapan dengan balai polis tersebut. Namun di dalam rumah itu, beliau menerima kawalan yang amat ketat dengan kehadiran dua atau tiga pegawai polis di dalam rumah tersebut bersama-samanya dan beberapa orang pelajarnya. Di sini juga Syed Nursi menyambung penulisan Risale-i Nurnya dan pada ketika ini, penulisannya adalah masih secara rahsia. Pelajar-pelajarnya yang setia kerap datang untuk menyampaikan pesanannya kepada pelajar-pelajarnya yang berada di Isparta serta membimbing mereka dalam menyampaikan risalahnya. Penyebaran Risale-i Nur berjalan secara sulit dan dihantar oleh posmen Nur. Di sini, antara 1936-1940, beliau selesai menulis Risale-I Nur Ketiga hingga Kesembilan, yakni bahagian-bahagian dalam Risale-i Nur dan bahagian ketujuh, Tanda Yang Agung (The Supreme Sign - Ayetul-Kubra) juga selesai ditulis di sini. Bahagian ketujuh ini merupakan bahagian yang penting kerana menggambarkan pemikiran Said Nursi terhadap alam yang diperhatikannya selama 20 tahun, semenjak dari sebelum perubahannya ke dalam fasa kedua kehidupannya ini lagi.

Setelah perkembangan penentangan dilihat semakin ketara oleh pihak berkuasa Turki, mereka sekali lagi menahan Syed Nursi pada 27 September 1943. Beliau dihantar ke Penjara Denizli. Di sini, seramai 126 pelajarnya juga turut ditahan bersamanya, atas dakwaan yang sama seperti di Eskisehir; percubaan merancang penentangan pembentukan kerajaan Turki baru dan penglibatan dengan organisasi rahsia. Di penjara ini, beliau menulis Buah-Buah Keimanan(Fruits of Belief) yang mana banyak memotivasikan pelajar-pelajarnya yang turut ditahan bersamanya. Malah penulisannya juga banyak membentuk banduan-banduan yang lain di penjara itu. Pada Jun 1944, beliau dibebaskan dari Penjara Denizli tetapi terus berada di bandar Denizli sehingga datang arahan untuk beliau dihantar ke Emirdag, utara Afyon. Pihak berkuasa Turki sedaya upaya ingin meletakkan beliau di tempat-tempat yang terpancil di mana pergerakannya tidak mendapat sambutan seperti tempat-tempat yang pernah didudukinya. Beliau tetap berada di Afyon sehingga penangkapan besar-besaran ketiga ke atas pelajar-pelajarnya pada Januari 1948. Beliau sekali lagi menulis bagi memotivasikan pelajar-pelajarnya dan di sini juga beliau siap menulis Risale-I Nur. Beliau mengumpulkan koleksi Risale-I Nur dan seperti sebelumnya, pelajar-pelajarnya menyalin dengan tangan semua salinan Risale-I Nur untuk diedarkan kepada pelajar-pelajar yang lain. Sehingga pada 1947, barulah mereka mencetak menggunakan mesin pencetak.

Pada tahun 1947 juga, beliau menulis surat kepada Hilmi Uran, bekas menteri dalaman Turki, memberi amaran tentang bahaya komunisma dan ideologi-ideologi sekular yang lain serta menunjukkan bahawa hanya kehidupan berlandaskan al-Quran sahaja yang akan memberikan kejayaan dan mampu menghalang perkembangan pergerakan-pergerakan itu.

Selama 20 bulan beliau ditahan di Penjara Afyon, yang mana beliau pada umur lebih 70 tahun terpaksa ditahan di dalam penjara dan terpaksa menghadapi hukuman buang negeri di merata-rata tempat yang beliau duduki. Beliau mengalami tekanan yang hebat daripada pihak berkuasa Turki pada ketika ini dan seperti biasa, beliau diasingkan daripada banduan yang lain. Antara tahun 1948-49, 50 pelajarnya ditahan lai di penjara yang sama dengan tuduhan seperti di Denizli. Walaupun keputusan Mahkamah Afyon telah dibatalkan melalui Mahkamah Rayuan, namun, pihak berkuasa Turki melakukan penangguhan pembebasan sehingga cukup tempoh hukuman yang telah dibatalkan itu. Akhirnya pada 20 September 1949, beliau telah dibebaskan dan beliau menetap di sebuah rumah sewa di Afyon bersama 3 orang pelajarnya.

Pada tahun 1950, bermulalah kehidupan Syed nursi dalam fasa ketiga. Yang mana beliau sekali lagi menampakkan perubahan pada dirinya apabila bermulanya kenaikan kuasa sekular di Turki. Pilihanraya tahun 1950 berpihak kepada parti demokrat menewaskan parti republikan rakyat yang telah memegang tampuk pemerintahan selama 25 tahun. Sebulan selepas 14 May, iaitu pada 16 Jun 1950, pihak berkuasa baru membatalakan secara sah akan pengharaman azan di dalam bahasa arab. Pada 14 Julai 1950 pula, telah diadakan pengampunan umum, di mana Syed Nursi telah turut sama dibebaskan daripada hukuman-hukuman dan ikatan-ikatan yang telah lama diletakkan ke atasnya. Dengan parti demokrat mengetuai politik Turki, kebebasan aktiviti keagamaan diberikan oleh pihak berkuasa dan parti demokrat dengan jelas menampakkan stigma penentangan terhadap komunism. Ini telah memberikan Syed Nursi peluang untuk mengikut langkah-langkah politk Turki dengan lebih teliti serta memberikan nasihat serta pandangannya di dalam pemerintahan Turki yang baru itu. Perubahan sikapnya terhadap politik inilah yang dikatakan sebagai fasa ketiga kehidupannya yang mana sebelum ini, beliau tidak menggalakan penglibatan anak muridnya di dalam politik sama sekali. Namun begitu, beliau tetap tegas di dalam aspek pengeksploitasian unsur-unsur agama di dalam berpolitik buat para pelajarnya.

Tahun 1951 melihatkan sokongan Syed Nursi kepada kerajaan Turki di dalam menghantar askar ke Korea untuk menentang komunism dan turut menghantar seorang pelajarnya ke sana. Pada Februari 1951, beliau menerima surat terima kasih daripada Vatican atas penghantaran Risale Zulfikar kepada mereka. Pada 4 Ogos 1951 juga, Presiden Celal Bayar mengumumkan pembinaan sebuah unversiti di Van yang mana Syed Nursi melihatnya sebagai pengganti universiti yang dicadangkannya dahulu. Setelah 27 tahun tidak ke Istanbul, akhirnya beliau kembali ke sana untuk memberikan jawapan ke atas pertuduhan yang diterimanya atas buku tulisan pelajarnya yang bertajuk Panduan Buat Pemuda. Namun beliau didapati tidak bersalah atas tuduhan itu. Dalam lawatannya selama 3 bulan itu juga, beliau telah melawat Partriach Greek Ortodoks Istanbul yang mana beliau inginkan kesatuan dengan orang-orang Kristian agar bersama menentang arus atheism yang semakin laju.

Pada Februari 1955, beliau menulis surat kepada Perdana Menteri dan presiden Turki atas penandatanganan Baghdad Pact sebagai langkah awal dalam mencapai keamanan di rantau itu. Tahun berikutnya, Risale-I Nur telah dibenarkan untuk diedar secara umum dan atas kebenarannya, anak muridnya mencetak koleksi Risale-I Nur. Pada ketika ini, beliau menamakannya sebagai ‘festival Risale-I Nur’.

Dari tahun 1957 sehingga 1960, beliau banyak melawat pelajar-pelajarnya yang berada di sekitar Turki. Namun kesihatan beliau semakin merosot dan ia merupakan detik-detik terakhir beliau menemui pelajar-pelajarnya untuk memberikan peringatan terakhir. Pada 23 Mac 1960, beliau meninggal dunia di Urfa dan peninggalannya hanyalah seutas jam, jubah dan beberapa alatan asas namun pelajarnya sudah mencecah ratusan ribu ketika itu dan perjuangannya memberikan lebih daripada harta-harta yang mampu dunia berikan.

Pada 27 May 1960, pemberontakan militan telah merampas kuasa dari parti demokrat dan pada 12 Julai 1960 telah memusnahkan kubur Syed Nursi. Mayat beliau kemudian di bawa ke tempat yang tidak diketahui dan ditanam semula.

Saya bantah dan nafikan ketiga-tiga tuduhan terhadap saya.Ini kerana tuduhan tersebut adalah tidak benar dan direka-reka.Tuduhan itu menghinakan nama baik perjuangan saya selama ini.

Sebelum saya menerangkan bantahan dan penafian saya, saya hendak menerangkan cara pihak polis menbuat tuduhan itu. Dari pagi 29 Januari 1965 saya telah mula disoal siasat setiap hari pada waktu-waktu pagi, petang dan malam. Paginya bermula dari jam 9 pagi dan malamnya berakhir pada jam 12 malam atau lebih.

Setiap hari sekurang-kurangnya saya digari sebanyak enam kali. Bilik kurungan lokap itu tidak cukup angin menyebabkan saya susah hendak bernafas. Kelemasan menyebabkan saya sakit dada dan bersin-bersin. Saya terasa panas pada kembuluhan nafas dan paru-paru saya. Sepanjang ditahan hingga berbelas kali saya diserang penyakit lelah. Apabila saya dibenarkan mengambil angin di luar bilik tahanan, barulah lega sedikit sesak nafas saya itu.

Doktor datang tiga hari sekali. Ia menolong supaya diganti lokap untuk saya. Bila ditukar cuma tukar tempat saya tinggal. Jenis lokapnya serupa sahaja. Kemelaratan saya terus berlaku.Suatu hari doktor memberitahu bahawa tubuh saya kekurangan air. Air liur saya pekat dan mulut kekeringan kerana saya hanya diberi minum secawan the pagi, secawan air panas masa makan tengah hari dan malam. Doktor juga pertahankan agar mereka beri saya air panas.

Kira-kira tiga hari setelah saya ditahan saya mengidap sakit gatal di celah kelangkang dan kedua belah tangan saya berkudis-kudis. Saya minta seluar dan baju baru yang tidak berganti-ganti. Saya telah terkena jangkitan kudis-kudis dari seluar yang kotor. Doktor kemudian meminta tukar seluar baju saya. Seluar dan baju itu juga hendaklah dijaga kebersihannya.

Seperkara yang mengazabkan saya adalah susah hendak buang air besar dan buang air kecil. Kadang-kadang sampai berjam-jam kena tunggu hendak buang air kecil atau buang air besar. Kerana terpaksa menunggu lama itu saya dapat sakit payah kencing, iaitu kencing tidak lawas. Bila doktor memeriksa saya, didapati saya mengidap penyakit prostatitis. Sekarang ini pun saya masih lagi menghidap penyakit ini.

Saya tidak diberi memakai kaca mata padahal dari umur 15 tahun saya telah berkaca mata,Saya tidak diberi sabun, saya tidak diberi berus gigi, Saya tidak dibenarkan membaca Quran. Malam-malam nyamuk tidak terkira banyaknya menyerang sukar sekali untuk saya tidur. Tambah lagi rasa lemas dan cemas serta sesak dada. Saya tidak dibenarkan berselipar di atas lantai simen. Tilam yang diberikan mereka kepada saya kotor dan berhabuk menyebabkan selalu saya terbersin serta pula berbau busuk dan hapak.

Selama empat hari dan empat malam saya ditanya dengan berbagai-berbagai pertanyaan dan tuduhan yang mencemarkan saya sebagai seorang pemimpin.Saya tersangat hairan dan kebingungan kerana tuduhan-tuduhan yang bukan-bukan dan tidak selayaknya dituduhan kepada saya seorang ahli politik yang telah lama di gelanggang politik dan berjuang cara Perlembagaan dari 1937 lagi. Tidak pernah saya lakukan dan berniat melakukan perkara-perkara di luar Perlembagaan, peraturan kemanusiaan, Human Right dan piagam-piagam bangsa-bangsa bersatu. Segala tuduhan itu saya jawab bahawa saya tidak tahu dan mana yang patut saya nafikan saya nafikan.

Saya terperanjat mendengar pertanyaan polis bahawa saya termasuk bersama merancang exile government. Sedangkan ianya adalah suatu perkara yang tidak terlintas pun pada fikiran saya. Pertanyaan-pertanyaan itu saya kira adalah perkara yang bukan-bukan. Ia tidak sepatutnya ditanyakan kepada saya sebagai seorang tokoh politik dan ketua antara parti terbesar di Malaya. Saya telah minta kepada polis supaya beritahu secara terang dan bertulis apakah tuduhan ke atas saya. Tuduhan-tuduhan bertulis ini boleh saya jawab atau bawa saya ke mahkamah. Kadang-kadang saya disoal dengan berdiri berjam-jam dan disuruh membuka baju dan seluar.

Demikianlah soal jawab ke atas saya yang sebentar berkeras dan sebetar berlembut. Tuduhan-tuduhan yang tidak berasas semuanya saya tolak dan nafikan. Mana-mana yang saya tahu secara terus terang saya nyatakan. Soal-siasat seperti ini berjalan selama kira-kira 14 hari. Semakin hari semakin mereka menekan saya untuk mengaku bahawasaya tahu dan turut serta bersubahat dengan Dato’Raja, Ishak Haji Mohamad dan Aziz Ishak.

Saya menafikan ada hubungan selain daripada perkara-perkara pergerakan biasa dan urusan politik biasa. Demikian juga bermacam soalan dan tekanan cross examination dilakukan untuk memerangkap saya supaya membenarkan soal exile government itu .

Jika tidak silap pada 14 Januari saya diperdengarkan ucapan radio Dato’Raja dan Ishak Hj Mohamad. Dan masa itu orang yang menyoal saya terus telah bertukar-tukar dengan orang-orang yang baru pula. Mereka itu menyoal dengan berlembut.

Soal-siasat mereka meleret-leret dan mengenai bermacam-macam perkara dengan soalan-soalan cross examination. Soalan itu saya rasa berakhir pada 13 Mac. Ada kenyataan (statement) yang telah dibuat berkenaan saya. Apa yang ada saya tulis sendiri ialah menerangkan pernentangan saya bukan atas kerajaan dan kedaulatan Malaysia tetapi saya menentang Perikatan dan segala kezaliman. Semua perkara ini timbul dari salah politik perikatan terhadap rakyat dan Negara. Itupun hanya baca selepas saya berikan bangkangan terbuka ke atas mereka.

Tentang tekanan-tekanan dan keadaan-keadaan yang mengganggu saya dan penyakit-penyakit yang saya tanggung dalam lokap itu saya berkeadaan dalam bimbang. Saya sentiasa cemas dengan tekanan yang semakin dahsyat yang tidak sepatutnya dan selayaknya dilakukan ke atas saya sebagai seorang tahanan politik. Hingga 27 Mac saya dipindahkan ke Batu Gajah.

Saya merasakan dan mengira bahawa tekanan ke atas saya dengan segala tuduhan yang tidak betul adalah direka-reka semata-mata. Polis telah melakukan salah guna undang-undang Keselamatan Dalam Negeri. Perikatan dalam ketakutan dan kebimbangan disebabkan bangkangan oleh saya.

Burhanuddin Al-Helmy

Sumber: Hafez Sabri